de Metsiers – Hugo Claus
Samenvatting
Mon is op jacht met zijn zoon Bennie. In het dorp wordt Bennie omschreven als ‘een beetje achterlijk’ en ‘gek’. Ze wachten op de Vette Smelders, die mee zou gaan jagen, maar hij komt niet opdagen. Opeens is Bennie verdwenen, maar even later duikt hij weer op om zijn vader te laten schrikken. Mon schrikt inderdaad, wordt boos en besluit dat ze weer terugkeren naar de hoeve. Onderweg naar huis hebben ze het over Jules, die zich heeft bekeerd tot het katholieke geloof en daarom ook niet meer mee gaat jagen.
Mon praat met de Moeder over Ana. Ana blijkt drie maanden over tijd te zijn en is dus zwanger. Dit is de reden waarom de Vette Smelders niet meer met haar wil trouwen. Mon stuurt Ana naar mevrouw Sassen om het probleem op te lossen. Onderweg vergezelt Bennie haar tot aan de tram. Bij mevrouw Sassen krijgt Ana medicijnen die ze die week moet gebruiken, waarna ze volgende week weer terug moet komen. Ze keert ’s avonds te voet huiswaarts.
Jules treft Bennie aan bij de Vette Smelders. De avond daarvoor hebben de Vette Smelders en een vriend van hem Bennie dronken gevoerd en hem wijsgemaakt dat ze Ana hadden vermoord. Bennie raakte hier zo van overstuur dat ze hem op een stoel hebben moeten vastbinden. Jules maakt Bennie los en neemt hem mee naar de hoeve.
Onderweg naar huis komt Ana een Amerikaanse soldaat tegen, Jim Braddok. Hij staat erop haar thuis te brengen, maar onderweg begint het te regenen en ze besluiten te schuilen in een verlaten paviljoen. Jim biedt haar rum aan en wanneer ze onder invloed is van de alcohol, vindt ze alles prima en ze doen dingen.
Jules en de Moeder maken de wond schoon die Bennie heeft opgelopen. De Moeder verwijt Jules dat hij te slap optreedt sinds hij zich bekeerd heeft tot het katholicisme. Bennie gaat er weer op uit in zijn eentje en belandt in de salon van de Franse Miet. Hij biecht aan haar op dat hij van Ana houdt en dat zij zwanger is. Zij keurt de relatie tussen hem en zijn halfzus af. Desondanks zoent ze hem wel en neemt hem mee naar haar kamer.
Mon blikt terug op zijn begintijd op de hoeve en denkt aan hoe hij tijdens een eendenjacht meneer Metsiers de benen vol met hagel schoot. In deze tijd ontstond de relatie tussen hem en de Moeder.
De volgende ochtend staat Jim er nog steeds op om Ana thuis te brengen, hij wil namelijk samen met zijn medesoldaat Eddie intrekken op de hoeve. De Moeder en Jules vinden dit maar niks omdat ze Jim niet vertrouwen. Hij heeft namelijk al een vrouw en twee kinderen. Ana heeft spijt van de vrijpartij en ontwijkt Jim. Bennie kan het juist heel goed vinden met de Amerikaanse soldaten.
Bennie heeft het met Ana over de Franse Miet en zij waarschuwt hem voor haar. Na dit gesprek besluit Bennie de ramen van de Franse Miet aan diggelen te schieten.
Jim spreekt Ana aan op de relatie die zij met haar halfbroer heeft; hij vindt dit niet gezond. Hierna vertelt Ana aan Bennie dat Jim haar in haar maag heeft gestompt, wat niet het geval is. Hierdoor wordt Bennie kwaad op Jim en besluit hem te vermoorden tijdens de eendenjacht. Eddie heeft dit echter in de gaten en schiet Bennie in zijn gezicht. Mon wordt bewusteloos geslagen en komt pas weer bij wanneer de soldaten al verdwenen zijn. Hij sleept het lijk van Bennie mee naar de hoeve. Iedereen reageert geschokt op; de Moeder moet overgeven, Ana is van streek en Jules is ervan overtuigd dat dit een onontkoombare straf is. Bennie wordt begraven in de boomgaard.
Argumentatieschema
Wat ik erg goed aan dit boek vond was het meervoudig perspectief. Je kan uit het perspectief lezen van ieder karakter dat een duidelijke rol heeft in het verhaal. Wat ik merkte bij het boek lezen is dat iedereen op de Hoeve in zijn eigen bubbel zit. Hierdoor is het fijn dat je van iedereen een stukje kan lezen wat ze meemaken en vooral wat er in hun hoofd omgaat. Als de schrijver niet had gekozen voor een meervoudig perspectief was de kans groot geweest dat je de personages niet goed kon leren kennen, juist omdat de personages zo gesloten zijn. Een meervoudig perspectief brengt wel risico’s met zich mee omdat het, chaos kan veroorzaken en het vervelend kan zijn dat er steeds iemand anders ‘de hoofdrol heeft’. ik vind dat de schrijver in dit boek voor goede overgangen zorgde en het meervoudig perspectief stoorde mij niet. Aan het einde van pagina 57, in het perspectief van Anna, staat:
“Het is laat,” zegt hij. ‘Zullen zij…’
Vervolgens begint op pagina 58 het vertel perspectief van Jim. De eerste zin is:
‘…je thuis niet verwachten?’ vraag ik.
Ik vond dit zelf enorm knap bedacht en uitgevoerd. Ik vind dit een mooi voorbeeld van knutselen en spelen met taal en ik kan dat erg waarderen.
Op pagina 105 denkt de Moeder over Ana: ‘Zij heeft de hele zomer weerom zonder man doorgemaakt, slechts af en toe de Vette Smelders. Je wordt er ziek van.” De lezer weet hier dat wat de Moeder denkt niet klopt, immers hebben we net gelezen dat Anna en Jim samen waren in het Paviljoen en dingen deden. Dit soort dingen vind ik goed geschreven en leuk om te lezen.
Op pagina 116 denkt Ana: “Ik ben bang, Tanno.” Tanno is een hond. Ik vind dit een mooie zin omdat dit de enige keer is dat Ana uitspreekt dat ze bang is, en niet eens naar een persoon, maar naar een hond. Dit laat zien hoe ongemakkelijk en schuldig ze zich voelt.
Waar de schrijver een hele goede afwisseling in heeft gevonden is de storyline en de gedachten/situatieschets. In veel boeken stoort het me dat er hele lappen tekst worden geschreven over de situatie en de achtergrond waar het verhaal zich in afspeelt. Of je meerdere bladzijdes leest over wat iemand ergens van denkt. Wat ik fijn vond in dit boek is dat je steeds een klein beetje gedachten en situatieschets had, en daarna weer kon lezen over het daadwerkelijke verhaal. Dit was in kleinere stukjes gehakt dan bij de meeste boeken. Een goed voorbeeld is op pagina 120.
“‘jij weet vele dingen, je kan alles uitleggen wat je ziet,’ zegt Bennie. Hij bewondert mij, en ik weet niets, ik moet de levens der Heiligen naslaan, om iets te weten, terwijl ik weet dat men het niet durft te schrijven, en moest men er iets over schrijven, dan geloofde ik niet meer wat zij er mij over vertellen. ‘wat zal er gebeuren, als ik gebiecht heb?’”
In het verhaal zat geen duidelijke spanningsboog met een duidelijke open plek. De grootste open plek is wat er zou gebeuren met Ana, omdat ze zwanger is, maar die open plek wordt niet eens aan het einde van het boek beantwoord. Je maakt in het boek eigenlijk een tour door een gezin. Je leeft een korte periode met hun levens mee. Omdat het zo’n complex gezin is, is het niet erg dat er geen duidelijke open plek is. Het boek houdt mijn aandacht er toch wel bij omdat ik verder wil lezen over dit gezin en wil weten hoe het met hun verder zal gaan. Als het boek langer zou zijn, dan zou het misschien wel voor problemen zorgen.
Het boek had vaak tijdsprongen. Soms zorgden die voor wat verwarring. Bijvoorbeeld op pagina 101/102. Jim vertelt hier een heel kort stukje over zijn thuiskomst bij huis en over hoe het hof een addernest was. Dit gebeurt midden in een andere storyline en ik moest het meerdere keren lezen omdat ik eerst niet snapte waar die tijdsprong begon en waar die eindigde. Overigens vond ik dat niet per se negatief, het zorgt namelijk wel voor meer diepgang. Nu wist je al hoe het met Jim zou aflopen.
Het einde vond ik schokkend. Ik snapte niet (spoilers) wie Bennie had vermoord en hoe het kon gebeuren. Wat ik vooral verwarrend vond is dat Mon steeds ‘De Moeder’ tussendoor dacht. Daardoor dacht ik dat De Moeder Bennie vermoord had. Later kwam ik erachter dat het Eddie was en dat de Amerikanen er waarschijnlijk achter waren gekomen dat Bennie Jim wou vermoorden door een leugen van Ana. Die informatie ontbreekt alleen. Dit maakt het verwarrend, maar zorgt er ook voor dat je zelf die informatie kan gaan invullen. Ik had zelf wel liever iets meer duidelijkheid gehad.
Ik vond dit een erg goed boek en ik heb het met plezier gelezen. Het hoofdonderwerp: een familie, door een dorp buitengesloten, net na de oorlog, vond ik een origineel onderwerp en ik had nog niet eerder een boek gelezen met zo’n soort thema. Ik geef dit boek een 8/10.
Bronvermelding
- https://www.scholieren.com/verslag/zekerwetengoed/de-metsiers-hugo-claus
Reacties
Een reactie posten